آیا اینترنت به بزرگترین و مخوف‌ترین ماشین جاسوسی دنیا تبدیل شده است؟ ابزارهای جاسوسی عصر جدید چگونه عمل می‌کنند؟ آیا می‌دانید که هر شهروند ناخواسته به یک جاسوس تبدیل شده است؟

آیا اینترنت به بزرگترین و مخوف‌ترین ماشین جاسوسی دنیا تبدیل شده است؟ ابزارهای جاسوسی عصر جدید چگونه عمل می‌کنند؟ آیا می‌دانید که هر شهروند ناخواسته به یک جاسوس تبدیل شده است؟

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)،مطمئنا فیلم‌های جیمز باند را تماشا کرده‌اید. جیمز باند مأمور مخفی دستگاه جاسوسی انگلیس بود که در فیلم‌های ۰۰۷ ایفای نقش می‌کرد. دلیل اقبال این فیلم ابزارهای جاسوسی پیشرفته‌ای بود که باند برای انجام مأموریت‌های خود از آنها استفاده می‌کرد.

اما با پیشرفت فناوری و ابداع تجهیزات نوین و پیشرفته دیگر کسی به فیلم‌های جیمزباند علاقه ندارد چرا که این ابزارهای جاسوسی به راحتی قابل تهیه هستند و هر روز انواع پیشرفته‌تری از آن در اختیار مردم قرار می‌گیرد گویی هر فرد یک جیمز باند شده است.

این ابزار چنان در تار و پود زندگی مردم عصر دیجیتال تنیده‌اند که تبدیل به تیغ دو لبه شده‌اند. به طوری که از یک سو برای تسهیل ارتباطات بین فردی تولید و از سوی دیگر به عنوان ابزاری برای جاسوسی و شنود به کار گرفته می‌شوند. اگرچه این ابزار نظیر دوربین‌های جاسوسی، دوربین‌های مدار بسته، دستگاه‌های ضبط صدا، ردیاب موبایل، جی‌پی‌اس و شنود صوتی در دسترس عموم مردم قرار دارد اما همین ابزار تله و طعمه‌ای برای جاسوسی و شنود به وسیله گردانندگان شبکه‌های جهانی ارتباطی نظیر مخابرات و اینترنت و غیره می‌شوند.

شاید با شنیدن کلمه جاسوسی و اینکه هر وسیله‌ای در اطراف ما توان تبدیل شدن به یک ابزار جاسوسی را دارد، منتقدان بسیاری این تفکر را توهم توطئه بنامند. اما باید به این نکته توجه داشت که منظور از جاسوسی، همواره انجام عملیاتی پیچیده مانند آنچه که در رسانه‌ها به عنوان جاسوسی مطرح می‌شود، نیست. همین که موقعیت مکانی شما و یا شماره‌های تلفن همراه شما، به وسیله شرکت سازنده موبایل قابل دسترسی است، خود یکی از جنبه‌های جاسوسی از شهروندان است که در رده جاسوسی غیرفعال (passive) جای می‌گیرد که تنها به گردآوری و ذخیره داده‌ها بدون هدف عملیاتی اختصاص دارد.


ابزارهای جاسوسی کنونی یادآور فیلم های جیمز باند هستند

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سایبر، اينترنت به بزرگ‌ترين ماشين جاسوسی و پایش اطلاعات جهان تبديل شده است و این در حالی رخ می‌دهد که به طور روز افزون شاهد اين هستيم كه اطلاعات شخصي بيشتر افراد نسبت به هر زمان ديگري در اينترنت قرار دارد و آن را به مثابه گنجینه با ارزشی از اطلاعات تبدیل کرده است.

دهه ۶۰ میلادی را می‌توان دهه پیدایش اینترنت نامید. آمریکا با هدف نظارت مجازی بر جهان و پس از ارائه اینترنت در دهه ۹۰ میلادی با گسترش شبکه های اینترنتی در سراسر جهان، میلیاردها نفر را در دام تارهای عنکبوتی سیستم اطلاعاتی خود گرفتار کرد. طبق گزارشی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده در حال حاضر حدود ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر در جهان از اینترنت استفاده می‌کنند؛ یعنی چیزی حدود یک سوم جمعیت کل جهان.


ميزان كاربران اينترنت به تفكيك منطقه - ۲۰۱۱

با استفاده روز افزون اینترنت در زندگی روزمره و پیوند خوردن دنیای حقیقی و دنیای مجازی و نفوذ اینترنت و فناوری‌های نوین در زندگی مردم دنیا، حاکمان اینترنت اگر چه بر حفظ حریم خصوصی تاکید می‌کنند، اما به راحتی به تمامی ابعاد و زوایای زندگی افراد دسترسی پیدا کرده‌اند. این امکانات فرصت طلایی را برای جاسوسی از تمامی مردم دنیا برای آمریکا به وجود آورد. اما چرا اینترنت؟

ورود اینترنت به تمام زوایای زندگی روزمره با هدف کنترل بیشتر

اینترنت را می‌توان دریچه نفوذ به افکار و قلب‌ها دانست چرا که بسیاری از افراد افکار، اطلاعات شخصی، اطلاعات مهم، ارتباطات، احساسات، خواسته‌ها و بسیاری موارد دیگر را به راحتی در آن منتشر و آن را دو دستی تقدیم سازمان‌های اطلاعاتی و جاسوسی می‌کنند. آمریکا نیز با برنامه‌ای مدون و چند مرحله‌ای اقدام به بسترسازی استفاده از اینترنت در تمامی ابعاد زندگی واقعی و سایبری مردم جهان به وسیله لوازم و ابزار ارتباطاتی و الکترونیکی، بدون آنکه توجه و واکنش منفی افراد را برانگیزد کرد و توانست به خصوصی‌ترین زوایای زندگی آنها دسترسی و تسلط پیدا کند. در واقع هر وسیله‌ای که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشد از آن می‌توان به عنوان یک ابزار جاسوسی و شنود و پایش استفاده کرد.


میزان محبوبیت شبکه‌های اجتماعی مختلف در کشورهای جهان

بر اساس قوانینی که دولت آمریکا وضع کرده، مدیریت شبکه های اینترنتی باید تمامی اطلاعاتی را که در شبکه جهانی رد و بدل می‌شود کنترل کرده و از آن‌ها استفاده لازم را به عمل آورد. بنابراین دیگر جای تعجب نیست، دولت آمریکا که خود را حافظ امنیت جهانی می‌داند، برای حفظ امنیت دو دنیای مجازی و حقیقی، اطلاعات مورد نیازش را با این توجیه از شبکه های اینترنتی به دست آورد.

دولت ایالات متحده آمریکا عملا حاکم مطلق دنیای مجازی است. حاکم تمامیت خواهی که با در اختیار داشتن مدیریت منابع اینترنتی، مدیریت خدمات اینترنتی نظیر دامنه و فضای میزبانی به خوبی این فرصت را دارد، از تمام وقایعی که در شبکه جهانی رخ می‌دهد، مطلع شود.

شبکه های اجتماعی؛ تکمیل فرمهای جاسوسی به دست خود کاربران

با ظهور رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و یکپارچگی سرویس‌های ارائه دهنده ایمیل و فضاهای مجازی و چت روم‌ها، جاسوسی آمریکا وارد فاز پیشرفته تر و مراحل پایانی خود شد. با توسعه لوازم الکترونیکی هوشمند نظیر تلفن‌های همراه، تبلت‌ها و لوازم خانگی هوشمند همچون تلویزیون، کنسول‌های بازی و غیره که همگی امکان ارتباط با اینترنت را دارند، مرحله جدیدی در جاسوسی سایبری آغاز شد و آن تلفیق و یکپارچگی انواع رسانه‌های اجتماعی و سرویس‌های ایمیل در چنین دستگاه‌هایی است که چرخه جاسوسی را به طور چشمگیری کامل می‌کند.



برای مثال تلفن‌های همراه هوشمند بهترین ابزار برای جاسوسی سایبری شده‌اند. چرا که شما تنها با یک تلفن هوشمند که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد، می‌توانید وارد شبکه‌های اجتماعی و ایمیل‌های خود شوید و به فعالیت بپردازید. این مسئله شنود و پایش را بسیار راحت می‌کند.

چرا که:

۱. به راحتی مکالمات و ارتباط تلفنی شنود می‌شوند.

۲. از طریق جی‌پی‌اس موقعیت مکانی و جغرافیایی شناسایی می‌شود.

۳. از طریق فعالیت‌های اینترنتی متوجه افکار و احساسات و برنامه‌ها و کارهایی که انجام می‌دهید، می‌شوند.

استفاده از اینترنت روز به روز در حال گسترش است، توسعه تلفن‌های همراه هوشمندی که قابلیت ارتباط با فضای مجازی و سایبری را دارند از این جهت رو به گسترش است که علاوه بر اینکه هویت فرد وارد شده به فضای مجازی مشخص می‌شود بلکه با استفاده از سیستم موقعیت‌یاب جهانی، GPS، موقعیت مکانی فرد نیز مشخص می‌شود.

در ادامه این گزارش به بررسی ابزارهای نوین جاسوسی و پایشی که با ترکیبی از لوازم الکترونیکی هوشمند و اینترنت و نرم افزارهای اینترنتی در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌شود، پرداخته خواهد شد.

تلفن‌های همراه هوشمند


تلفن همراه هوشمند در دسترس ترین ابزار جاسوسی است

تلفن‌های همراه هوشمند در چند سال اخیر جهش چشمگیری از نظر فناوری و امکانات داشته‌اند و همین امر آنها را به یکی از مجهزترین و پیشرفته‌ترین ابزار جاسوسی و پایشی تبدیل کرده است. ابزار جاسوسی چند کاره‌ای که همه نیازهای جاسوسی و پایشی را فراهم می‌آورد. یک تلفن همراه هوشمند معمولا دارای دوربین پیشرفته، مکان‌یاب جغرافیایی، ضبط کننده صدا، سیستم عاملی با قابلیت نصب انواع نرم افزارهای آف‌لاین و آن‌لاین و اتصال به اینترنت به روش‌های مختلف است. این امکانات به راحتی امکان پایش مکانی و ارتباطی و مکالمات را به راحتی در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی و جاسوسی می‌گذارد.

مکان‌یاب یا جی‌پی‌اس



افشای ثبت موقعیت مکانی کاربران آیفون در شرکت اپل نگرانی‌های بسیاری را در مورد نقض حریم شخصی کاربران برانگیخت

یکی از این موارد ریزتراشه‌ای است که شرکت برادکام کورپریشن (Broadcom Corp.) برای گوشی‌های هوشمند تولید کرده که با تعبیه آن در تلفن‌های همراه هوشمند می‌توان دقیق‌ترین موقعیت مکانی افراد را با اختلاف چند سانتیمتر تعیین کرد.

اگرچه این فناوری برای مکان‌یابی در هنگام رانندگی امکانات بسیار با ارزشی را به افراد می‌دهد اما در واقع این تکنولوژی بیشتر برای سازمان‌های اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا کاربرد خواهد داشت تا اطلاعات دقیق‌تری از آمریکایی‌ها داشته باشند. نمونه‌ای از این پایش‌ها افشای ثبت پنهانی موقعیت مکانی تمامی کاربران آیفون در گوشی و پایگاه‌های داده‌ای شرکت اپل بود که با رسوایی آن نگرانی‌های عمیقی را در سراسر جهان و کارشناسان به همراه داشت.

نرم افزارهای جاسوسی و پایشی



با فراگیر شدن رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توئیتر،نرم افزارهای این سرویس‌ها نیز به تلفن‌های هوشمند سرازیر شده‌اند. افراد با درج اطلاعات، افکار و عقاید و برنامه‌های روزانه خود از طریق شبکه‌های اجتماعی، به دستگاه جاسوسی آمریکا امکان پایش آنی تمامی جنبه‌های زندگی شخصی افراد را می‌دهند. از موقعیت مکانی گرفته تا مکالمات و ارتباطات و افکار و عقاید و فعالیت‌هایی که قرار است در آن لحظه انجام دهند. از این رو تلفن‌های هوشمند به بزرگ‌ترین دام شبکه جاسوسی آمریکا تبدیل شده‌اند که به سادگی همگان را به کام خود فرو می‌کشند.

آمریکا چگونه جاسوسی سایبری انجام می‌دهد؟

مطالعه جدید شورای مطالعات اطلاعاتی مدیترانه در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که استفاده از رسانه های اجتماعی به مثابه ابزاری پیشرو و جدید در جمع آوری اطلاعات تاکتیکی از منابع آشکار است.

یکی از محققان این تحقیق به نام جوزف فیتساناکیس ابراز می‌دارد: در این مطالعه ما نشان می‌دهیم که فیس‌بوک، توئیتر، یوتیوب و دیگر شبکه های اجتماعی از دید سازمان‌های اطلاعاتی به عنوان کانال‌های شدیدا باارزشی برای کسب اطلاعات به حساب می‌آیند. ما یافته های خود را بر اساس سه مطالعه موردی اخیر بنا می‌کنیم که به عقیده ما عملکرد اطلاعاتی شبکه های اجتماعی را نشان می‌دهند.

البته آنچه در این مطالعه بدان اشاره نمی‌شود، استفاده سازمان‌های جاسوسی از شبکه های اجتماعی برای اهداف دیگر است. این مطالعه مخاطب را به باور این تفکر سوق می‌دهد که شبکه اجتماعی تنها یک ابزار جمع آوری اطلاعات هستند.

فیس‌بوک؛ بانک اطلاعاتی ارزشمندی در دستان سرویس های اطلاعاتی است.

جولیان آسانژ فیس بوک را گسترده‌ترین ابزار جاسوسی ساخت دست بشر نام گذاری کرده است. حتی اگر سازمان‌های جاسوسی آمریکا در ایجاد فیس بوک نقشی نداشته باشند، اما اکنون از این شبکه برای جمع آوری اطلاعات شخصی چند صد میلیون انسان با اندک هزینه ای اقدام می‌کند. البته جاسوسی از شهروندان فقط با اراده مدیران سایت‌های اینترنتی نیست بلکه این روند حتی ناخواسته و با وجود اعتراضات این سایت‌ها ادامه دارد و هر روز نظارت بر فضای مجازی در آمریکا بیشتر می‌شود.


جولیان آسانژ فیس‌بوک را تنفرآمیزترین ابزار جاسوسی ساخت بشر می‌داند

موسس وب سایت ویکی لیکس می‌گوید:

فیس‌بوک تنفرآمیزترین ابزار جاسوسی است که تاکنون ایجاد شده‌است. هر کس که نام و مشخصات دوستان خود را به شبکه اجتماعی فیسبوک اضافه می‌کند باید بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکاست و این گنجینه اطلاعاتی را برای آنها تکمیل می‌کند.

به گفته وی فیس‌بوک یک گنجینه اطلاعاتی بسیار بزرگ از نام و پیشینه افراد است که کاربران آن را به شکل داوطلبانه در اختیار این شبکه اجتماعی قرار می‌دهند ولی این ابزار به وسیله دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا مورد بهره برداری قرار می‌گیرد. دسترسی این دستگاه‌های اطلاعاتی به اطلاعات ذخیره شده در فیسبوک آن را به یک ابزار خطرناک بدل کرده‌است.

البته باید گفت این نخستین بار نیست که دولت آمریکا در زمان معاصر مقادیر عظیمی اطلاعات را جمع آوری و در پروژه های گوناگون به بررسی دقیق آنها می‌پردازد.