در اينجا به برندهايي اشاره کرديم که تلاش‌هاي محدودي را براي حضور در بازار ايران داشته‌اند و هرازگاهي پشت ويترين مغازه‌هاي ايران و همچنين در فروشگاه‌هاي آنلاين و اينترنتي پيدا شده‌اند.
دریافت صفحه با کد QR
نگاهی به آنتی‌ویروس‌های ایرانی و خارجی در بازار ایران
23 مهر 1394 ساعت 10:02
در اينجا به برندهايي اشاره کرديم که تلاش‌هاي محدودي را براي حضور در بازار ايران داشته‌اند و هرازگاهي پشت ويترين مغازه‌هاي ايران و همچنين در فروشگاه‌هاي آنلاين و اينترنتي پيدا شده‌اند.
در اينجا به برندهايي اشاره کرديم که تلاش‌هاي محدودي را براي حضور در بازار ايران داشته‌اند و هرازگاهي پشت ويترين مغازه‌هاي ايران و همچنين در فروشگاه‌هاي آنلاين و اينترنتي پيدا شده‌اند.
غريبه‌هايي در بازار وطن
ایمن، سورنا، ققنوس،پادویش؛ آنتی ویروس‌های ایرانی
مجيد، عباس کوهکن، کنکور، دکتر فرمنش و... اين نام‌ها براي هموطناني که در ميانه دهه هفتاد کاربر رايانه بودند، يادآور کابوسي است که تا مدت‌ها ذهن کاربران و البته متخصصان اين حوزه را درگير خود کرده بود؛ کابوسي به نام ويروس وطني! اين کابوس جديد به دنبال خود نام اولين و تقريباً تنها آنتي ويروس ايراني را نيز مي‌آورد: ايمن.
اما ماجرا از کجا شروع شد؟
حدود سالهاي ۷۷-۷۶ بود که زمزمه‌هاي ورود اولين ويروس ايراني به رايانه‌هاي کاربران شنيده شد؛ ويروس‌هايي که از طريق فلاپي ديسک‌هاي آلوده و در سيستم‌هاي عامل DOS به کامپيوترها حمله مي‌کردند و تا جايي که مي‌توانستند اطلاعات آن را تخريب مي‌کردند. شرکت‌هاي ايراني ناگزير به دنبال راهي براي مقابله با اين مشکل بودند و سرانجام تلاش‌هاي يکي از اين شرکت‌ها، يعني مهران رايانه، منجر به توليد محصولي به نام «ايمن» شد. مهران رايانه با عرضه اين محصول خود را به حاکم بلامنازع ميدان نبرد با ويروس‌هاي داخلي تبديل کرد. اين شرکت با مديريت حميدرضا سعدي، روي فعاليت‌هايي تمرکز کرده بود که در آن سالها علاوه بر نوپا بودن، تا حد زيادي ناشناخته بود و با اين وجود توانست نام خود را در کنار نام تنها شرکت خارجي حاضر در بازار، يعني دکتر سولومن (که بعدها به مالکيت McAfee درآمد) مطرح کند. اما رفته‌رفته شانس برندهاي خارجي در مبارزه با ويروس‌هاي داخلي در ايران کاهش يافت. چراکه ايزوله بودن سيستم‌هاي نرم‌افزاري در گذر زمان لازم مي‌آورد که مبارزه با ويروس به‌صورت محلي صورت بگيرد؛ حال آنکه برندهاي خارجي به دليل در اختيار نداشتن نمونه‌هاي ويروس داخلي نمي‌توانستند توفيق چنداني در مبارزه با اين ويروس‌ها داشته باشند. اين روند ادامه داشت تا آنجا که با گسترده شدن ارتباطات جهاني، اتصال شبکه‌ها و رايانه‌ها به اينترنت، توسعه کاربرد ايميل‌ها و ... بازار محدود و محلي ايراني به يک حاکميت جهاني با بازيگران جهاني تبديل شد و اين موضوع براي مهران رايانه قبل از هرچيز به آن معنا بود که رقباي کارکشته‌اي در برابرش پديدار شده‌اند. در اين شرايط مهران رايانه با توجه به محدوديت‌هاي فني و البته بازرگاني و مالي، به دشواري مي‌توانست با شرکت‌هاي بزرگ بين‌المللي مبارزه کند و در نتيجه اندک‌اندک آنتي ويروس ايمن سهم خود را از بازار از دست داد؛ تا جايي که به سمت تعطيل شدن کامل رفت.
اين موضوع طبعاً نه خوشايند صاحبان شرکت بود و نه از لحاظ استراتژيک قابل پذيرش. سرانجام مهران رايانه با مساعدت بانک پاسارگاد و تغيير نام به شرکت فناوري اطلاعات و ارتباطات «دژ گستر ايمن پاسارگاد» روحي تازه در کالبد اين محصول قديمي دميد و آن را با نام‌هاي سورنا و ققنوس و با استفاده از يک موتور ايا انجين ضد ويروس خارجي مجدداً روانه بازار کرد.
در سالهاي اخير توجه حاکميت به توسعه محصولات بومي در حوزه امنيت فناوري اطلاعات حاصل ديگري نيز داشته است و آن معرفي آنتي ويروس ديگري به نام پادويش است. پادويش، محصول شرکت امن پرداز، يکي ديگر از ايراني‌هايي است که در واقع در بازار وطن خويش غريب‌اند. تلاش در جهت بالا بردن کيفيت اين محصولات به همراه برقراري ارتباط با مراکز بزرگ آنتي ويروس دنيا، اين نويد را مي‌دهد که اين محصول بتواند سهمي را از بازار آنتيويروس ايران کسب کند.
جولان روس‌ها و اروپاي شرقي
کسپرسکی،ای‌ست و بیت‌دیفندر
سالهاي ۸۶-۸۵ را مي‌توان نقطه شکوفايي بازار آنتي‌ويروس‌هاي اورجينال در ايران فرض کرد. در همين سالها بود که کسپرسکي از طريق شرکت گمنامي به نام ترسيم رايانه وارد بازار ايران شد. ترسيم رايانه با ارائه لايسنس‌هاي اورجينال کسپرسکي در ايران، سازمان‌ها و نهادهايي را که نيازمند خريد محصولات اصلي با لايسنس اصلي بودند، با نام اين آنتيويروس روسي آشنا کرد. در همين زمان هموطن ديگر او يعني «دکتر وب» وارد بازار ايران شد که اتفاقا اين برند هم از طريق شرکت‌هاي نزديک به ترسيم رايانه در بازار ايران عرضه مي‌شد. محصول کسپرسکي آن‌قدر توجه‌ها را به خود جلب کرد که شرکت بزرگي چون آواژنگ تصميم گرفت وارد بازار عرضه اين محصول شود. ترسيم رايانه تا پيش از آن نماينده انحصاري محصولات کسپرسکي در ايران بود (يا ادعا مي‌شد که چنين است) اما بعد از اينکه آواژنگ با آنها مذاکره را شروع کرد، با توجه به توان مالي و گستردگي کانال توزيع آواژنگ سيستم، مسئولان شرکت روسي تصميم گرفتند که نمايندگي ديگري را به آواژنگ نيز اعطا کنند. باقر بحري نمايند‌ه‌اي بود که از آواژنگ به مسکو رفت و قرارداد نمايندگي کسپرسکي با ايران را امضا کرد. او بعدها با جدا شدن از آواژنگ شرکت خانوادگي اش يعني آتنا را تاسيس و دخترش گلمر بحري را وارد اين کسب و کار کرد تا به يکي از ارکان اصلي توزيع آنتيويروس کسپرسکي در ايران تبديل شود. آواژنگ با توجه به کانال توزيع گسترده‌اي که داشت موفق شد خيلي سريع اين آنتيويروس را وارد بازار ايران کند و به مدد آن توانست در شهرهاي مختلف کشور اين برند را مطرح کند. همچنين اقداماتي همچون حضور در چند نمايشگاه مهم باعث شد که کسپرسکي بازار خيلي خوبي را در ايران پيدا کند. اما به دنبال تغييرات دروني آواژنگ (آواژنگ سيستم) و اينکه برخي مديران از جمله محمد مبصري، باقر بحري و محمدعلي درهشيري اين شرکت را ترک کردند، نمايندگي از سمت آواژنگ سيستم به سمت ساير شرکت‌ها تغيير مسير پيدا کرد.
از آنجا که هريک از مديران سابق آواژنگ به سمت‌وسوي کار کردن با برندهاي ديگر و يا توسعه بازار کسپرسکي رفتند، رقباي جديد و نوظهوري از جمله شرکت آتنا و کارنما رايانه وارد اين حوزه شدند. محمد مبصري نيز با يک تغيير استراتژيک به جاي تمرکز بر بازار ايران، در دبي مستقر شد و بازار خاورميانه را با محصول کسپرسکي هدف قرار داد. در نتيجه شرکت کسپرسکي تصميم گرفت نمايندگي توزيع محصولاتش را به شرکت کامگارد بدهد که محمد مبصري در آنجا سمت مهمي داشت.
سرانجام به دنبال تغيير رويکرد نحوه توزيع محصولات کسپرسکي در ايران و تعدد شرکت‌هاي بزرگ و مهمي که اين محصول را ارائه مي‌کنند، بازار به‌صورت جدي در اختيار اين برند روسي قرار گرفت. کيفيت محصول از يک طرف و توسعه بازار نمايندگان و کانال فروش از طرف ديگر به همراه سياست‌هاي اطلاعرساني اين برند باعث شد که به‌سرعت سهم بسيار بزرگي از بازار آنتي‌ويروس‌ها در اختيار کسپرسکي قرار بگيرد. ضمن اينکه کسپرسکي به‌درستي با راه‌اندازي واحد روابط عمومي خودش موفق شد بازار اخبار و رويدادهاي مربوط به اين محصول را هم کنترل کند.
عامل ديگري که بايد به عوامل موفقيت کسپرسکي اضافه کرد، تشکيل دادن کانال فروش آنلاين محصولاتش است. از سال ۸۹ که شرکت ايدکو به‌عنوان توزيعکننده آنلاين محصولات کسپرسکي فعاليتش را توسعه داد، بسياري از فروشگاه‌هاي اينترنتي و حتي شرکت‌هايي مثل آتنا بخش توزيع و فروش آنلاين محصولات کسپرسکي را از طريق شرکت ايدکو راهبري مي‌کنند. با اين اوصاف کسپرسکي موفق شد هم ويترين مغازه‌هاي مراکز آنتيويروس تهران و ايران را فتح کند و هم ويترين فروش آنلاين اين محصولات را. کسپرسکي البته همواره توزيع محصولات کسپرسکي و سطوح نمايندگي را بهبود بخشيده يا در آن تغييراتي ايجاد کرده است. کامگارد ديگر از وضعيت توزيعکننده در ايران خارج شده و آواژنگ، ايدکو، آتنا و دوران و تجارت امن از ارائه‌کنندگان اصلي اين محصول در ايران هستند.
در اين ميانه دکتر وب که کمابيش مشغول فعاليت بود، هرروز حضوري کم‌رنگ‌تر را در بازار تجربه مي‌کرد و درنهايت با بازار ايران خداحافظي کرد. به‌جاي دکتر وب، اين بار اي‌ست (Eset) وارد صحنه رقابت شد که با توجه به سبک بودن و قيمت رقابتي که دارد (علي‌رغم اينکه هيچ شرکت ايرانياي به‌طور رسمي نمايندگي اين برند را ندارد) در حال حاضر بازار خوبي را در بين کاربران خانگي و کاربران سازماني در اختيار دارد.
در کنار اين‌ها همسايه ديگر اين آنتيويروس، بيت‌ديفندر (BitDefender)، محصول کشور روماني است. با توجه به اينکه کشورهاي بلوک شرق هم سابقه خوبي در ارائه آنتيويروس دارند و هم از فناوري خوبي بهره‌مند هستند، جاي تعجب نيست که يک برند ديگر در کشور روماني بتواند خود را در بازار معرفي کند. بیت‌ديفندر هم در تلاش است همان‌گونه که کسپرسکي موفق شد با يک کانال فروش قوي محصولاتش را در ايران به‌خوبي بشناساند، با طي کردن همين مسير، به جايگاه موردنظرش در اين بازار برسد. اما اين برند رومانيايي کماکان مسير زيادي براي رسيدن به اين هدف دارد. اين شرکت با استقرار مدير منطقه‌اي و مذاکره با تعدادي از توزيع کنندگان صاحب‌نام بازار ايران همچون شبکه‌گستر و بدرالکتريک، تلاش‌هاي خود را آغاز کرده است.
کسپرسکي در ايران
به روایت محمد مبصری
در ميان برندهاي مطرح آنتيويروس دنيا، کسپرسکي سال‌هاست که در رده برترين‌ها قرار دارد. اين شرکت با نزديک به دو دهه سابقه، در حال حاضر ۳۱ دفتر نمايندگي در ۳۰ کشور دنيا دارد و محصولات امنيتي آن در ۲۰۰ کشور مورد استفاده قرار ميگيرد. در ايران نيز از همان سال ۸۳ که نرمافزارهاي ضدويروس کسپرسکي وارد بازار شد، روند رشد و محبوبيت اين برند نزد کاربران کاملاً مشهود بوده است.
محمد مبصري نامي است که در کنار نام کسپرسکي، همواره در بازار ايران و پس از چند سال در بازار خاورميانه ديده شده و مي‌شود. او که تا امروز از طريق چندين کانال در توسعه بازار محصولات کسپرسکي در ايران و خاورميانه نقش مؤثري داشته است، درخصوص تاريخچه حضور اين برند روسي در بازار ايران حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد. وي سابقه حضور اين برند را در ايران اين‌گونه نقل مي‌کند: بعد از پيشنهاد يکي از پرسنل شرکت آواژنگ سيستم مبني بر کيفيت بالاي اين نرم افزار، کسپرسکي به‌صورت آزمايشي به کار گرفته شد. جهت انجام اين آزمايش، يک لابراتوار راه‌اندازي شد و ۱۰ کامپيوتر در اختيار تيم متخصص قرار گرفت. اين تيم طبق برنامه ۲۱ ويروس به اين شبکه تزريق کردند و آنتي‌ويروس‌هاي مختلف را براي شناسايي اين ويروس‌ها روي سيستم‌ها نصب کردند. نتايج آزمايش نشان مي‌داد کسپرسکي تنها برنامه‌اي بود که دقيقا ۲۱ ويروس را شناسايي کرد. اين موفقيت با توجه به ناشناخته بودن اين نرم‌افزار جالب‌توجه بود و اين امر موجب شد طرح‌هايي مبني بر استفاده از اين آنتيويروس در شرکت آواژنگ سيستم پيشنهاد شود. مبصري مي‌گويد کسپرسکي در آن زمان ۱۵۰ نفر پرسنل داشت که در مقايسه با مجموعه آواژنگ (با ۳۰۰ نفر پرسنل) تعداد اندکي بود. همين کوچک بودن مجموعه، موجب برقراري رابطه‌اي دوستانه بين آقاي يوجين کسپرسکي (به‌عنوان مديرعامل و مالک شرکت) و نماينده‌ها شده بود و اين امر باعث شد تصوير مثبتي از همکاري‌هاي آينده با اين شرکت در ذهن ما شکل بگيرد. اساساً يکي از دلايل موفقيت کسپرسکي برقراري نوعي ارتباط خاص با مشتري است. البته در ايران علاوه بر اين مورد، اطلاعرساني مطبوعات و روابط عمومي هم کمک زيادي به توسعه بازار کرد و از اين طريق مردم نسبت به خطرات استفاده از آنتي ويروس‌هاي غير استاندارد آگاه شدند. دليل ديگر اين بود که برخلاف اغلب برندهاي آنتيويروس در بازار ايران، شيوه ارائه محصولات کسپرسکي با برنامه بود. از آنجا که توزيع‌کنندگان اغلب محصولات موجود در بازار، صاحب کالا نبودند و از طرفي کانال‌هاي غير مجاز متفرقه‌اي هم براي ورود اين محصولات وجود داشت، آنها نمي‌توانستند اقدامات لازم مانند تبليغات گسترده، برگزاري سمينارها، برنامههاي آموزشي يا ارائه قيمت‌هاي مناسب‌تر را براي توسعه بازار انجام دهند. حال آنکه براي کسپرسکي همه اين امکانات فراهم بود.
در ميان گفته‌هاي اين مدير موفق، نکته‌هاي جالبي درخصوص اولين گام‌هاي کسپرسکي در بازار ايران به چشم مي‌خورد از جمله اينکه در ۲ ماه ابتدايي توزيع اين محصول، کارهاي فروش، نصب و پشتيباني هر سه توسط شخص مبصري انجام مي‌شده تا به اين وسيله شناخت خود را از اين محصول افزايش دهد. البته پس از اين مدت، يک تيم ۱۵ نفره به‌صورت تخصصي کار بر روي اين محصول را شروع کرد. مبصري مي‌گويد اولين فروش کسپرسکي در اين شرکت مربوط به درخواست يک شرکت گاز نسبت به خريداري يک نرم افزار ۲۰ کاربره بود.
آلمانيها در بازار بزرگ ايران
دو نمایندۀ پرماجرا avira و G Data
آويرا، برند آلماني نرمافزارهاي امنيتي، بيش از يک دهه است که براي کاربران ايراني شناخته شده. اين نام آشنا نخستين‌بار توسط «شرکت سهند رايان افق» معرفي شد تا بازار امنيت فناوري اطلاعات ايران، يکي از سبک‌ترين آنتي ويروس‌هاي جهان را تجربه کند. ۲۵ سال سابقه آويرا و چندين دوره حضور محصولات اين شرکت در صدر جدول برترين آنتي ويروس‌ها، اعتماد کاربران را در سطح جهان جلب کرده است؛ تا آنجا که آويرا اکنون نه‌تنها در آلمان و برخي شهرهاي اروپا، بلکه در ساير نقاط دنيا و از جمله کشورهايي همچون ژاپن و چين دفاتر نمايندگي دارد.
اين برند معتبر زماني وارد بازار نرم‌افزار امنيتي ايران شد که اين بازار، جايگاه خود را در ميان کاربران تثبيت کرده و مسير رشد خود را مي‌پيمود. در اين دوره يعني حدود سال ۱۳۸۷ آنتي ويروس‌هايي مانند مک‌آفي، سمانتک، دکتر وب و کسپرسکي محبوبيت بالايي نزد کاربران پيدا کرده بودند، آويرا رقباي سرسختي را در پيش رو داشت. نمايندگي انحصاري محصولات و نرم افزارهاي امنيتي آويرا در ايران تا سال ۱۳۹۲ به شرکت سهند رايان افق تعلق داشت؛ شرکتي که از سال ۱۳۸۳ فعاليت خود را با تمرکز بر ارائه راهکارهاي جامع امنيت شبکه آغاز کرد و در طي سالهاي تعداد زيادي از وزارتخانه‌هـا و مراکـز استراتـژيک و بسيـاري از دانشگاه‌هـا در ايـران از محصـولات و خدمات آن استفـاده کردند.
سابقه خوب محصولات و برندهاي آلماني نزد ايراني‌ها و اعتماد آنها به محصولات آلماني و خصوصا اتومبيل‌هاي آن، مي‌توانست نقطه قوت خوبي براي آويرا باشد. اين ذهنيت مثبت نسبت و قيمت‌هاي رقابتي، دو ابزاري بودند که سهند رايان و آويرا مي‌توانستند به‌خوبي از آنها بهره‌برداري کنند.
سهند رايان با اخذ نمايندگي محصولات آويرا در ايران، نام خود را در کنار اين برند معتبر جهاني نزد کاربران سازماني به ثبت رساند و بعدها نيز به دليـل درخـواست‌ها و استقبـال از محصولات خانگي آويرا اقدام به توزيع آن رده از محصولات هم در سطح كشور كرد. علاوه بر اين، ارائه نسخه فارسي آنتيويروس آويرا يکي از برنامههاي اين شرکت بود که البته اين برنامه درنهايت به مرحله اجرا نرسيد. تا مدت‌هاي طولاني شرکت سهند رايان افق نماينده انحصاري آويرا در ايران بود و به واسطه تخفيف‌هاي خوبي که به بيمارستان‌ها، مراکز پژوهشي، دانشگاه‌ها و ساير سازمان‌هاي خدمات عمومي اختصاص مي‌داد، توانست سهم خوبي را از بازار بگيرد. اما از آنجا که بازار امنيت فناوري اطلاعات ايران در آن سالها در حال تجربه رشدي انفجاري بود، پشتيباني از نرمافزارهاي امنيتي تبديل به مساله‌اي جدي براي نمايندگان و شرکت‌هاي توزيعکننده شد. بسياري از شرکت‌ها در صحنه اين رقابت با مشکل مواجه شدند و سهند رايان نيز لازم ديد که به‌سرعت در زمينه خدمات پشتيباني باکيفيت اقدام کند. اين اقدام البته حجم کار را به شدت بالا برد؛ به‌خصوص که سهند رايان براي توزيع محصولات آويرا نيز از کانال توزيع و شبکه نمايندگي گسترده استفاده نمي‌کرد. به اين ترتيب کم‌کم آويرا به فکر افتاد که نماينده‌هاي ديگري نيز در ايران داشته باشد. اما آيدين مهدي‌پور، مديرعامل سهند رايان در برابر اين موضع مقاومت کرد و تقريباً تا وقتي که اين شرکت محصولات آويرا را توزيع مي‌کرد، نمايندگي ديگري به شرکت‌هاي ايراني اعطا نشد.
بعدها به‌دنبال تغييراتي که در شرکت سهند رايان افق صورت گرفت و منجر به تغيير نام اين شرکت به «رايان سامانه آرکا» شد، نحوه همکاري اين مجموعه با آويرا نيز عوض شد. در همين دوره کم‌کم زمزمه‌هايي مبني بر اينکه يک شرکت چيني در حال خريد آويراست، شنيده مي‌شد و اين موضوع به بازار آويرا در ايران لطمه زد. تا اينکه سرانجام همکاري آرکا با آويرا خاتمه يافت. در اين شرايط، آويرا به‌ويژه با توجه به جايگاهي که توانسته بود در بازار خاورميانه پيدا کند، در جست‌وجوي يک همکار استراتژيک در ايران بود. اين همکار کسي نبود جز «شرکت ارتباط امن». محمد مبصري، مديرعامل اين شرکت، همان کسي است که پيش از اين موفقيت کسپرسکي را در بازار ايران تضمين کرده بود. در حال حاضر ارتباط امن نماينده انحصاري محصولات آويرا در خاورميانه است. اين شرکت تلاش داشته حضور خود را به‌عنوان مجموعه‌اي متمرکز بر ارائه و توزيع راهکارهاي فناوري اطلاعات و امنيت در بازار ايران پررنگ‌تر کند. به اين ترتيب آويرا رفته‌رفته به جايگاه قبلي خود در بازار ايران برگشت. اکنون بايد ديد آيا اين برند آلماني که در بازار خاورميانه به‌خوبي شناخته شده، در ايران نيز مي‌تواند به‌عنوان يکي از مطرح‌ترين آنتي‌ويروس‌هاي سازماني ايفاي نقش کند يا خير. از سوي ديگر شرکت آرکا نيز بعد از خداحافظي با آويرا، سراغ برند آلماني ديگري به نام G Data رفت تا شايد بتواند حضور کمرنگ و ناموفقي را که اين برند پيش از اين در بازار ايران داشت، دوباره احيا کند. جي ديتا حضور در بازار ايران را یک‌بار به واسطه شرکت آواژنگ سيستم تجربه کرده بود که البته موفق به دريافت سهم خوبي از اين بازار نشده بود. اين بار شرکت رايان سامانه آرکا درصدد است که با ترغيب مشتريانش به مهاجرت از آويرا به جيديتا، بازار حاضر و آماده‌اي را تقديم اين برند آلماني کند. بايد ديد که نتيجه اين رقابت بين برندهاي آلماني به سود کدام‌يک رقم خواهد خورد.
يک شواليه اسپانيايي
آنتی ویروس پاندا
آنتيويروس پاندا را مي‌توان يکي از پايدارترين برندهاي بازار ايران دانست. ايمن رايانه پندار که از ابتدا تاکنون نمايندگي اين برند را برعهده داشته است، حضوري مستمر و پررنگ در اين حوزه داشته. پاندا را مي‌توان جزء نخستين برندهايي برشمرد که آگاهانه و با برنامه وارد بازار ايران شد. زماني که مک‌آفي و سمانتک تقريباً رهبران بلامنازع بازار بودند، اين لوگوي آبي‌رنگ بود که خود را در کنار قرمز و زرد قرارداد.
اما اين برند در همه اين سالها سعي کرده آهسته و پيوسته در بازار حضورداشته باشد و کمتر رويکردي تهاجمي به حوزه نفوذ رقبا داشته است. پاندا با تلاش براي حضور در اغلب حوزه‌هاي خبري و اطلاعرساني، همواره خود را نمايانده است، اما شايد عدم تمايل صاحبان اسپانيايي برند به کسب سهم بيشتر از بازار، نماينده ايراني را براي توسعه کانال فروش و نمايندگي چندان تحت‌فشار قرار نداده است.
پاندا را مي‌توان از نخستين برندهايي دانست که با توجه ويژه به رايانش ابري تلاش کرد در اين زمينه رهبر و پيشرو باشد. امري که به دليل ابهامات فضاي ابري و ترديد عمومي سازمان‌ها براي ورود به آن، توفيق چنداني را براي پاندا به همراه نداشته است. از طرف ديگر فعاليت هم‌زمان بر روي محصولات خانگي و سازماني نيز، توان بسياري را از شرکت مي‌طلبد که به‌دشواري بتوان به همه خواسته‌هاي آن پاسخ مثبت داد. ايمن رايانه پندار اعلام کرده است که بيش از ۶۴ هزار کاربر خانگي از محصولات آن استفاده مي‌کنند که با توجه به عدم انتشار آمار ساير برندها، نمي‌توان نسبت به آن اظهارنظر خاصي کرد.
نکته جالب ديگر در خصوص اين برند آن است که علي‌رغم سالهاي طولاني حضور در ايران، تاکنون شرکت ديگري مدعي ارائه آن در بازار نشده است که احتمالاً اين امر مديون ارتباط خوب ايمن رايانه پندار با شرکت پاندا است. زيرا تجربه نشان داده که هر محصولي که حضوري مستمر را در بازار داشته باشد، لاجرم شرکت‌هاي قديمي و جديد ديگري به سراغ کسب نمايندگي آن خواهند رفت و مدعي عرضه آن خواهند شد. خصوصاً که موضوع تحريم‌هاي اقتصادي نيز اين بهانه را به‌راحتي در اختيار شرکت‌هاي خارجي قرار داده و مي‌دهد.
اما اين اسپانيايي آرام که از حملات سايبري متعددي همچون استاکس‌نت و فليم و ... نيز مشتريان خود را به‌سلامت عبور داده، هنوز نتوانسته سهم مناسب خود را از اين بازار کسب کند و عدم وجود يک شبکه توزيع گسترده همچنان نقطه‌ضعف آن محسوب مي‌شود.
هندي‌ها و تلاش براي کسب سهمي از بازار
ای‌اسکن و کوییک هیل
نرم‌افزار آنتيويروس اي‌اسکن توسط کمپاني MicroWorld (مايکرو ورلد) به بازار جهاني معرفي شد. اين کمپاني که دفتر رسمي‌اش در بمبئي واقع شده، دفاتري را هم در آمريکا، آلمان، مالزي و آفريقاي جنوبي به نام خود به ثبت رسانده است. مايکرو ورلد با تجربه بيش از دو دهه فعاليت، به ارائه راهکار به‌ويژه در حوزه نرمافزارهاي امنيتي مي‌پردازد. نرم‌افزار آنتيويروس اي‌اسکن که يکي از محصولات کليدي اين شرکت است، چند سالي مي‌شود که در ميان کاربران ايراني نيز به برندي شناخته شده تبديل شده است.
تاريخچه حضور برندهاي آنتيويروس هندي در بازار ايران، برمي‌گردد به سال‌هايي که نرم‌افزار نوپاي eScan (اي‌اسکن) در تلاش براي همکاري با شرکت ايراني شبکه‌گستر، اولين گام‌ها را براي ورود به بازار آنتيويروس ايران برداشت. در ميانه دهه ۸۰ که زمان شکوفايي بازار آنتي ويروس ايران بود، اين برند هندي هم بخت خود را براي حضور در اين بازار از طريق توزيعکننده پرسابقه‌اي مثل شبکه‌گستر آزمود. به اين ترتيب در حدود سالهاي ۸۷-۸۶ نخستين جعبه‌هاي اين محصول کم‌کم پشت ويترين فروشگاه‌هاي توزيعکننده نرم‌افزار در مراکزي همچون بازار رضا پديدار شد. اما فعاليت‌هاي اي‌اسکن که تلاش مي‌کرد هم در حوزه راهکارهاي خانگي و هم در حوزه راهکارهاي سازماني حضور پيدا کند، در گام‌هاي نخست با شکست مواجه شد. تا آنجا که پس از چندي شبکه‌گستر عملاً ارائه و پشتيباني اين محصولات را کنار گذاشت که البته دليل عمده اين اقدام عدم کارايي محصولات اي‌اسکن در سازمان‌هاي بزرگ بود. با اين وجود اين برند در همان زمان نيز در بازار محصولات خانگي حرف‌هايي براي گفتن داشت. پس از مدتي سکوت در سال ۱۳۸۸ اي‌اسکن با يکي ديگر از فعالان قديمي اين حوزه، يعني شرکت کارنما رايانه به بازار ايران بازگشت. درنتيجه فعاليت‌هاي اين شرکت مجدداً جعبه‌هاي محصولات خانگي اي‌اسکن در کنار راهکارهاي سازماني آن به کاربران ايراني ارائه شد. کارنما رايانه که به نظر مي‌آمد قصد دارد محبوبيت اين محصول را در بازار ايران با سرعتي بالا پيش ببرد، اين هدف را با برگزاري جشنواره‌هاي نوروزي و توزيع گسترده محصول در بازار پي گرفت. دو سال جشنواره نوروزي براي محصولات خانگي و تخفيف‌هاي مناسب براي محصولات سازماني توانست سهمي را براي اين برند هندي به ارمغان بياورد. مدتي رکود در فعاليت‌هاي اين شرکت و سپس خداحافظي با کارنما رايانه باعث شد که اين محصول سنگرهاي فتح شده از بازار را يکي‌يکي به ساير رقبا واگذار کند. اما ظاهراً مزيتي که آويرا در بازار ايران پيدا کرد، در انتظار اي‌اسکن هم خواهد بود. در همين سال کي پاد به عنوان نماينده انحصاري در ايران معرفي شد تا جاي توزيعکننده قبلي را بگيرد و هندي‌ها را دوباره وارد بازار ايران کند.
هموطن ديگر اي‌اسکن، Quick heal (کوئيک هيل) است که اين روزها کمابيش در بازار ايران ديده مي‌شود. اين برند نيز در سالهاي پيش حضوري کمرنگ را تجربه کرده بود و با شرکتي کوچک در يکي از شهرستان‌هاي شمال کشور وارد بازار ايران شد. اما بعد از مدتي رکود، با يک غول آيتي يعني «شرکت پرورش داده‌ها» تلاش کرد دوباره به اين بازار برگردد البته همچنان صداي چنداني از اين برند هندي در ايران شنيده نمي‌شود.
و ديگران هم هستند ...
سوفوس، بولگارد، ترندمایکرو، وب روت، ایکاروس و تراست پورت
برخلاف برندهاي آنتيويروس آمريکايي همچون سمانتک و مک‌آفي که با وجود حضور غيررسمي و عدم وجود ارتباط مستقيم با ايران، کماکان سهم مناسبي را از بازار آنتيويروس ايران در اختيار دارند، انگليسي‌ها در اين خصوص چندان خوش‌شانس نبودند. حتي محصولي مثل سوفوس که از کيفيت مناسبي برخوردار است، طي اين سالها نتوانست در بازار ايران جايگاه مناسبي پيدا کند. ريشه اين عدم موفقيت را يا بايد در تحريم‌ها و مشکلات ناشي از آن جستجو کرد، يا در نيافتن شريک تجاري مناسب.
همين موضوع در مورد ديگر محصول انگليسي يعني بولگارد هم صادق است که علي‌رغم اينکه تعداد اندکي از فروشگاه‌ها مشغول ارائه اين محصولات به‌صورت جعبه‌اي هستند، اين محصول نيز نتوانسته آن‌طور که بايد در بازار ايران ديده شود. به اين فهرست بايد چند اسم ديگر را نيز اضافه کرد: ترندمايکرو، وبروت و ايکاروس، تراست پورت که همگي احتمالاً به‌دليل پيدا نکردن شريک مناسب يا عدم علاقه شرکت‌هاي مادر براي حضور در اين بازار موفق نبودند. البته نام‌هاي ديگري هم در اين فهرست غايب هستند اما در اينجا به برندهايي اشاره کرديم که تلاش‌هاي محدودي را براي حضور در بازار ايران داشته‌اند و هرازگاهي پشت ويترين مغازه‌هاي ايران و همچنين در فروشگاه‌هاي آنلاين و اينترنتي پيدا شده‌اند و با اين وجود نتوانسته‌اند به‌عنوان يک بازيگر جدي و تغييردهنده قواعد بازي در بازار ايران حضور پيدا کنند.
منبع: ماهنامه دیده‌بان فناوری- شماره سوم
کد مطلب: 10204