کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

معاون بهره‌برداری و مدیریت شبکه ارتباطات زیرساخت:

شکست انحصار اینترنت را ارزان نمی‌کند - ( قسمت اول)

چرا شرکت‌های اینترنتی، ADSL را 79 درصد گران‌تر از همه شرکت‌های دنیا به کاربران می‌فروشند

روزنامه دنیای اقتصاد , 12 مرداد 1393 ساعت 12:25

وقتی سخن از قیمت، کیفیت و سرعت اینترنت در ایران به میان می‌آید نام مهم‌ترین بازیگر اصلی این عرصه در کشور یعنی شرکت ارتباطات زیرساخت در صدر لیست جای می‌گیرد.


وقتی سخن از قیمت، کیفیت و سرعت اینترنت در ایران به میان می‌آید نام مهم‌ترین بازیگر اصلی این عرصه در کشور یعنی شرکت ارتباطات زیرساخت در صدر لیست جای می‌گیرد. 

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، شرکتی که تا چند سال قبل با برخورد لنگر کشتی‌ها به فیبرهای نوری نامش به رسانه‌ها راه می‌یافت، امروزه شبکه انتقال بزرگی را در سراسر کشور در اختیار دارد که از طریق آن پهنای باند اینترنت بین‌الملل را از شرکت‌های خارجی خریده و به شرکت‌های اینترنتی می‌فروشد. در حالی که این روزها موضوع کاهش کیفیت و قیمت بالای اینترنت به بحث اصلی تبدیل شده و حتی چندی قبل گلایه رئیس‌جمهوری را هم در این زمینه شاهد بودیم، در مجتمع مخابرات انقلاب اسلامی مقابل حسن کریمی مرد اول فنی این شرکت نشستیم و پرسش‌های خود را در این زمینه با وی در میان گذاشتیم.

اولین سوال را با قیمت اینترنت در کشور شروع کنیم. قیمت پهنای باندی که خریداری می‌کنید چقدر است؟ 

پهنای باندی که خریداری می‌کنیم، قیمت ثابتی ندارد. ما پهنای باند را به صورت استعلامی خریداری می‌کنیم. یعنی می‌گوییم هر کسی می‌تواند پهنای باند بفروشد، بیاید و به ما نرخ بدهد. یک روش این است که یک کابل بین‌المللی را به صورت ۱۵ ساله اجاره می‌کنیم. به این نوع قرارداد IRU پانزده ساله می‌گویند. در این روش ما ظرفیت را از این طریق خریداری و بعد خود ترافیک را به‌طور مستقل خریداری و به آن منتقل می‌کنیم. روش دوم به این صورت است که بیاییم و به صورت ماهانه روی این کابل‌ها، خرید انجام دهیم. در این روش با یک شرکت قرارداد می‌بندیم که این نوع قراردادمان معمولا یکساله است. منتها روی همان قرارداد اعلام می‌کنیم که به صورت ماهانه هزینه ترافیک را خریداری و پرداخت کنیم. 

کدام‌یک از این دو راه برای زیرساخت به صرفه‌تر است؟ 

متفاوت است. بستگی به سیاست دارد. نمی‌توانیم بگوییم که کدام روش خوب و کدام روش بد است. 

چرا؟ 

وقتی یک کابل را به صورت IRU ۱۵ ساله می‌خریم، این کابل به قیمت امروز خریداری می‌شود و اطمینان داریم که این کابل ۱۵ سال برای ما است. اما قیمتی که امروز خرید می‌شود، ممکن است ۵ سال دیگر (اگر به صورت خطی این قیمت را تقسیم بر ۱۵ کنیم) خیلی گران باشد. چون مشکل این است که قیمت‌ها دائما رو به کاهش است و قیمتی که ۵ سال پیش خریدیم با قیمتی که امروز خریداری می‌کنیم اصلا قابل قیاس با یکدیگر نیستند. قیمت‌ها در بخش ظرفیت‌های اینترنت دائما رو به کاهش است. 

پس روش دوم خریداری پهنای باند برای زیرساخت به‌صرفه‌تر است؟ 

خرید به صورت ۱۵ ساله هم برای زیرساخت مزایایی دارد. از جمله اینکه اطمینان داریم این کابل ۱۵ سال در اختیار ما است، می‌توانیم روی آن ترافیک‌مان را داشته باشیم و نقاط ابتدا و انتهایش را در زمان خرید تعیین ‌کنیم. به صورت ماهانه که خرید می‌کنیم تفاوتش این است که اگر امروز گران است برای همین امروز گران است، یعنی اگر آن ۱۵ ساله را به صورت خطی بخواهیم با ماهانه مقایسه بکنیم، ماهانه خیلی گران‌تر از ۱۵ ساله است. بنابراین به صورت قطع نمی‌توان گفت که باید ماهانه بخریم یا ۱۵ ساله. 

در نهایت قیمت پهنای باندی که به این دو روش خریداری می‌کنید چقدر است؟ 

ترکیبی است. ببینید اینکه یک نرخ به شما بدهیم، قابل قبول نیست. چون ما اولین کابل ۱۵ ساله را از حدود ۷۸ سال پیش خریداری کردیم و در طول این فواصل هم چند تا کابل خریدیم. اینکه ما در حال حاضر بگوییم قیمت خرید چقدر است، ترکیبی از تمام خریدها است. یعنی ما باید نگاه کنیم همان ۷ سال پیش که کابل را خریداری کردیم، این کابل باید ۸ سال دیگر هم برای ما کار کند. پس قیمت آن روز هست، قیمت دو سال قبل که خرید کردیم هم هست، قیمت یکسال قبل که خرید کردیم و قیمت امروز هم هست. همه اینها با همدیگر جمع می‌شود و یک میانگین به دست می‌آید. 

میانگین قیمت را که می‌توانید اعلام کنید؟ 

نه. چون ممکن است شرکت‌های اینترنتی بیایند بگویند که قیمت امروز x تومان است و شما گران خریداری کرده‌اید. شاید هم درست بگویند. ولی زیرساخت به‌عنوان یک شرکت حاکمیتی و یک شرکت زیرساختی موظف است آینده‌نگری کند.

یعنی باید برود کابل‌های مختلف و مسیرهای مختلف را برای خودش خریداری کند و همیشه این کابل‌ها و مسیرها را داشته باشد. تقریبا حدود ۴ سال پیش، ما یک مسیر بین‌الملل داشتیم به نام جاسک فجیره که دائما کابل این مسیرقطع می‌شد تا جایی که مردم تا مشکلی پیش می‌آمد به شوخی می‌گفتند باز لنگر کشتی به این کابل برخورد کرده و این ادعا عین واقعیت بود. ما امروز از ۹ مسیر اینترنت را وارد کشور می‌کنیم. 

پس این بحث که زیرساخت پهنای باند را براساس یک قرارداد قدیمی وارد کشور می‌کند درست است؟
 
بله به صورت ۱۵ ساله و به خاطر آینده‌نگری. 

تقریبا همه در فضای اینترنتی ایران اعتقاد دارند این روش خرید اینترنت برای کشور به‌صرفه نیست از دبیر شورای مجازی سابق گرفته تا مدیران شرکت اینترنتی... 

قطعا این نظر را رد می‌کنم. اگر نخواهیم به صورت IRU بخریم، باید به صورت روش دومی که به آن اشاره کردم پهنای باند را خریداری کنیم. نرخ کوتاه‌مدت یکساله چیزی معادل ۳ برابرگران‌تر است. ما همیشه این را به صورت ترکیبی خرید می‌کنیم و مشکل خاصی نداشتیم و این شیوه متداول تمام دنیا است. خود ما هم روی کابل ایپگ (EPEG) که کنسرسیومی از شرکت‌هایی بین‌المللی (به همراه زیرساخت) است به همین صورت داریم به دنیا فیبرمی‌فروشیم. 

پهنای باندی که براساس این قراردادهای قدیمی تهیه می‌شود، چند درصد کل پهنای باند کشور را تامین می‌کند؟ 

تنها خرید طولانی‌مدتی را که داشتیم، مربوط به کابل فالکون است که حدود ۷ سال پیش خریدیم. ۷ سال پیش، قیمتش قیمت روز بود و قیمت کاملا مناسبی داشت. 

و این قیمت چقدر بود؟
 
عرض کردم چون خریدها ترکیبی از قیمت‌ها است، من ترجیح می‌دهم که قیمت‌ها را نگویم. ولی به نسبت امروز، بله، خیلی گران‌تر درمی‌آمد. ولی کابل فالکون در زمان خودش قیمت کاملا مناسبی داشته و به شدت هم به درد کشور خورده است. طوری که ما ترافیک voiceمان را زمان‌هایی که به شدت دچار مشکل شدیم، توانستیم از آن کابل استفاده کنیم بدون اینکه مردم کوچک‌ترین اختلالی در سرویس خود احساس کنند. این آینده‌نگری‌ است که باید زیرساخت داشته باشد. 

به‌عنوان یک شرکت دولتی و با وجود این همه بحث و انتقاد چرا قراردادهای خرید اینترنت را به صورت شفاف منتشر نمی‌کنید؟ 

قیمت اساسا یک چیز قابل افشا نیست.
 
چرا؟ 

شرکت‌هایی که برای فروش می‌آیند به ما پاکت‌هایی می‌دهند که همه آنها دربسته، لاک و مهرشده است. باید بازگشایی شود و هیچ شرکتی نمی‌تواند از قبل از قیمت‌های دیگری باخبر باشد. این یک فرآیندی است که در طول سال‌ها بارها و بارها تکرارش می‌کنیم. ما نمی‌توانیم قیمت شرکت‌های مختلف را برای شرکت‌های دیگر افشا کنیم. قیمت‌ها کاملا برای خود شرکت باید محفوظ بماند. 

این سیاستی است که کل کشورها در این بخش از آن پیروی می‌کنند ؟
 
اگر در حال حاضر شما به سایت‌های شرکت‌های بزرگ مراجعه کنید، در سایت هیچ کدام از این شرکت‌ها قیمت فروش پهنای باند را نمی‌بینید. تنها قیمتی که شما در این سایت‌ها می‌بینید قیمت‌هایی است که به کاربر نهایی می‌رسد. 

کمی درباره جزئیات قراردادهایتان بگویید. اینکه قراردادهایتان چطور بسته می‌شود و با چه شرکت‌هایی همکاری دارید؟ 

ما قراردادهایمان را با شرکت‌هایی می‌بندیم که بتوانند موافقت‌نامه سطح خدمات یا همان SLA ما را اجابت کنند. ما در آن موافقت‌نامه سطح خدمات، پارامترهای کیفیت سرویس را قرار می‌دهیم و می‌گوییم هر شرکتی که می‌آید باید این حداقل را برای ما رعایت کند و به انجام برساند. 

این حداقل‌ها چیست؟ 

مثلا تعیین ضریب دسترسی یا میزان قطعی ماهانه یا مشخص کردن مسیر جایگزین یا زمان بازسازی و در نهایت تعیین میزان خسارت. به‌طور کلی در این موافقت‌نامه سطح خدمات و شاخص‌های کیفی سرویس مشخص می‌شود. 

شرکت‌هایی می‌توانند SLA ما را اجابت کنند که شرکت‌های خوبی باشند. ما به این شرکت‌ها TIER۱ می‌گوییم که در اولین لایه دسترسی قرار می‌گیرند یعنی بدون واسطه به سایت‌های اصلی دنیا مانند گوگل، یاهو، آمازون و... دسترسی دارند.

 بعد از شرکت‌های TIER۱ ما شرکت‌های TIER۲‌ را داریم. شرکت‌های TIER۲ شرکت‌هایی هستند که از طریق شرکت‌های TIER۱ به سایت‌های اصلی اتصال پیدا می‌کنند. عمده خریدهای ما از شرکت‌های در رده TIER۱ انجام می‌گیرد. مثلا VODAFONE، TeliaSonera، level ۳، PCCW.. که همه در زمره شرکت‌های شناخته شده مشهور دنیا هستند. 

اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی در خصوص وضعیت ارائه سرویس اینترنت در کشور منتشر کرد. براساس این گزارش پهنای باند ۲۵ برابر گرانتر از قیمت اولیه به دست کاربر می‌رسد. نظر شما در این خصوص چیست؟ 

گزارش مرکز پژوهش‌ها، یک گزارش سطحی نسبت به وضعیت قیمت اینترنت است. در این گزارش گفته شده که پهنای باند در مرز سه هزار دلار خریداری می‌شود و در داخل کشور این میزان به قیمت ۲۵ برابر سه هزار دلار فروخته می‌شود. در این گزارش مشخص نشده این ۲۵ برابر سه هزار دلار مربوط به کجا است مربوط به قیمت نهایی کاربر یا بخش دیگر؟ 
الان برای سرویس ADSL هر ۱۵۵ مگابیت یا به اصطلاح یک STM۱ به قیمت ۲۴ میلیون تومان و برای سرویس غیر ADSL هر STM۱ به قیمت۳۷ میلیون تومان به فروش می‌رسد. با هیچ فرمولی بیست و پنج برابر سه هزار دلار به دست نمی‌آید. 

وقتی قیمت خرید پهنای باند شما مشخص نیست چطور می‌توان این محاسبه را انجام داد؟ 

مرکز پژوهش‌ها سه هزار دلار را به‌عنوان قیمت پایه در نظر گرفته بود و نتیجه گرفته بودند که سرویسی که به دست کاربر نهایی می‌رسد ۲۵ برابر گران‌تر است. ما می‌گوییم که اگر خیلی گران می‌فروشیم، اولا که ۲۵ برابر آن پایه‌ای که اشاره شده یعنی سه هزار دلار، نیست. دوم اینکه در دنیا اینترنت را براساس آن مسیرهایی که این سرویس ارائه می‌شود قیمت‌گذاری می‌کنند. فیبرهای نوری در جهات مختلف و با ظرفیت‌های مختلف به صورت گسترده در دنیا کشیده شده‌اند.

شرکت‌ها پول این مسیرها را از کشوری مانند ما می‌گیرند.
 
یعنی وقتی ما می‌خواهیم پهنای باندی خریداری کنیم، پول هزینه‌ای که بابت خود فیبر و آن ظرفیت می‌پردازیم اصلا قابل قیاس با هزینه‌ای که بابت آن ترافیک می‌پردازیم، نیست. این شرایط نشان می‌دهد شبکه‌سازی گران است. شرکت زیرساخت، یک شبکه ۵۶ هزار کیلومتری در سطح کشور دارد. یعنی این شرکت ۵۶ هزار کیلومتر فیبر کشیده است. چطور زمان حساب و کتاب، هزینه این کابل کشی را حساب نمی‌کنیم و فکر می‌کنیم که زیرساخت نباید هزینه این سرمایه‌گذاری‌هایش را حساب کند. بخش خصوصی به هیچ وجه حاضر نیست در ایجاد شبکه و شبکه‌سازی وارد شود. چون برایش بسیار هزینه بر است.
 
شرکت‌های اینترنتی خصوصی می‌گویند که به خاطر وجود انحصار توزیع پهنای باند از طرف شرکت زیرساخت هزینه تمام شده اینترنت در کشور بسیار بالا است، چرا این انحصار شکسته نمی‌شود و به شرکت‌های دیگر هم اجازه وارد شدن به این بخش و واردات پهنای باند و فروش آن داده نمی‌شود؟ 

باید دید که این حرف چقدر با آن واقعیتی که وجود دارد منطبق است. اگر وارد این بحث شوند چقدر می‌توانند این قیمت را کاهش دهند؟ این نکته خیلی مهمی است که مردم هم باید به آن توجه کنند. فرض کنیم زیرساخت اصلا وجود نداشته باشد یا اینکه وجود داشته باشد و اینترنتش را به صورت مجانی در اختیار شرکت‌ها قرار بدهد. 

فکر می‌کنید اینترنت چقدر کاهش پیدا می‌کند؟ 

وقتی که ما هر STM۱ را ۳۷ میلیون تومان به شرکت‌های خصوصی می‌فروختیم حداکثر سهم این سرویس در هزینه کاربر نهایی ۲۵ درصد بود، اما وقتی ما این قیمت را به ۲۴ میلیون تومان رساندیم میزان هزینه پهنای باند در سرویس کاربر نهایی به ۱۹ درصد رسید. یعنی فقط ۱۹ درصد هزینه کاربر نهایی را هزینه زیرساخت تشکیل می‌دهد. 

منظورتان همان مصوبه ۱۸۱ سازمان تنظیم مقررات است؟ 

دقیقا. در مصوبه ۱۸۱ ما به شرکت‌های بخش خصوصی که سرویس ADSL‌ واگذار می‌کنند ۳۵ درصد تخفیف دادیم. 

با این تخفیف هزینه مردم چقدر کاهش پیدا کرد؟ 

مصوبه به درستی اجرا نشد. زیرساخت این مصوبه را به درستی اجرا کرد. 
بخش دیگر هزینه‌ها مربوط به هزینه انتقال می‌شود که آن هم به صورت انحصاری در اختیار شرکت زیرساخت و مخابرات ایران قرار دارد. در بخش انتقال و براساس اظهارات اکثر شرکت‌های اینترنتی این دو نهاد هزینه‌های اضافی بابت انتقال سرویس از این شرکت‌ها دریافت می‌کنند. 


کد مطلب: 7911

آدرس مطلب :
https://www.aftana.ir/news/7911/شکست-انحصار-اینترنت-ارزان-نمی-کند-قسمت-اول

افتانا
  https://www.aftana.ir