شوک‌های شتابی ادامه دارد؟

این روزها استفاده از دستگاههای خودپرداز یا ATM برای انجام عملیات بانکی به یکی از ابزارهای اصلی بانکداری الکترونیکی در کشور تبدیل شده است. برای تصدیق این ادعا، کافی است به صف کاربران مقابل دستگاههای خودپرداز نگاهی داشته باشیم. صفی که از داخل بانک به اصرار دولت برای الکترونیکی شدن بانکها، به خارج از بانک انتقال پیدا کرده است.

به گزارش افتانا، روزانه از خودپردازها به دفعات متعدد برای انجام کارهای مختلف بانکی از جمله دریافت یا پرداخت وجه، پرداخت قبوض، گرفتن شارژ تلفن همراه و... استفاده می شود.‌ به باور کارشناسان حوزه بانکی، با انتقال بخش عظیمی از کار فیزیکی شبکه های بانکی به دستگاه های خودپرداز، کشور نیازمند به دستگاههای بیشتری است؛ چرا که تقاضا برای استفاده از این دستگاهها روز به روز بیشتر می شود.

دستگاههای از کار افتاده

مسئولان بانک مرکزی هر سال این قول را به شهروندان می دهند که با راهکارهایی که در نظر گرفته اند مشکل خرابی و یا اختلال در نظام‌های پرداخت الکترونیکی را به حداقل خواهند رساند. اما با این وجود همچنان مشکلاتی در این زمینه در سطح شهر مشاهده می‌شود. ایمان نجاتی کارمند بازنشسته می‌گوید: در روزهای آخر اسفند اکثر خودپردازها با مشکل فنی رو به رو بودند. خود من پس از مراجعه به یکی از خودپردازهای سطح شهر با وجود اینکه مقدار پول درخواستی از حسابم کسر شد. ولی به دلیل نقص فنی دستگاه، هیچ پولی دریافت نکردم و مجبور شدم ۷۲ ساعت صبر کنم تا پول به حسابم برگردد در حالی که همان لحظه به آن پول نیاز داشتم.

مریم نصرتی دانشجو نیز معتقد است سیستم بانکداری کشور دچار مشکل است. اما باید قبول داشته باشیم هنوز بسیاری از مردم فرهنگ صحیح استفاده از خودپردازها را نمی‌دانند چرا که خیلی‌ها در صف خودپرداز می‌مانند تا پول دریافت کنند و بعد با همان پول به مرکز خرید بروند. بسیاری هم فکر می‌کنند باید همه پول را از کارت خود خارج کنند؛ چرا که به کارت‌‌های اعتباری اطمینان ندارند.

در مقابل مشکلات شبکه بانکی کشور، مسئولان بانک مرکزی معتقدند که تمام شرایط برای ارائه خدمات بهتر به شهروندان را در نظر گرفته‌اند. حتی آنها اظهار میکنند که در ماههای پایانی سال ۹۰، سیستم پرداخت الکترونیکی کشور با کمترین مشکل نسبت به سالهای گذشته همراه بوده است. اما اگر مشکلات در چند هفته آخرسال کمی افزایش داشته به دلیل چالش‌های جدید بانکها همچون پرداخت یارانه‌های نقدی،پرداخت عیدی کارمندان، دریافت‌های مستمری بگیران، پرداخت قبوض آب، برق و گاز و ... بوده است. البته این مشکل هم به دلیل نظارت مستقیم و شبانه روزی بانکها به کمترین حد ممکن رسیده است.

ارتقاء زیرساخت به صرفه نیست

در حالی که مسئولان بانک مرکزی اظهار می کنند که با توجه به تجربه ماه‌های پایانی در چند سال گذشته، سعی کرده اند با برنامه ریزی و ارائه راهکارهایی به مشتریان کمک کنند تا زمان کمتری را برای دریافت مبالغ خود در بانکها و یا دستگاه های خود پرداز صزف کنند، مشتریان از سپری شدن زمان طولانی در بانکها و ضعف سیستم بانکی کشور شکایت دارند.

برای اطلاع از علت دقیق به وجود آمدن مشکل در سیتم شتاب کشور آن هم در ماه پایانی سال بارها با روابط عمومی بانک مرکزی تماس گرفته شد ولی متاسفانه جوابی از این بخش دریافت نشد. اما یکی از کارشناسان بانک مرکزی که مایل نیست نامش برده شود، معتقد است وضعیت سیستم شتاب بانکی کشور به هیچ وجه با مشکل مواجه نیست و اگر قرار باشد از ۲۰ نمره، عددی به سیستم شتاب کشور داده شود این عدد ۱۸ خواهد بود.

وی در این خصوص می گوید:‌ اگر به آمارها و گزارشهایی که منتشر می شود نگاهی داشته باشیم خواهیم دید. سیستم بانکی کشور به جز ماه پایانی سال ( به دلیل پرداخت عید، پرداخت سنوات، حقوق و...) و همچنین شهریور ماه ( به دلیل بازگشایی مدارس و خرید)، باقی سال با هیچ مشکلی مواجه نیست و تنها راه از بین بردن این مشکل و کاهش شکایت کاربران، ارتقا سیستم شتاب کشور است که آن هم چندان برای کشور به صرفه نخواهد بود.

یکی از کارشناسان بانک مرکزی معتقد است وضعیت سیستم شتاب بانکی کشور به هیچ وجه با مشکل مواجه نیست و اگر قرار باشد نمره ای از ۲۰ ه سیستم شتاب کشور داده شود، نمره ۱۸ خواهد بود.

این کارشناس در مورد به صرفه نبودن ارتقا سیستم شتاب کشور می گوید:ارتقا پیدا کردن سیستم شتاب کشور، نیاز به سرمایه گذاری بالایی دارد و این در حالی است که این ارتقا سیستم به نفع سرمایه گذاری کشور نخواهد بود؛ چرا که اگر این ظرفیت افزایش پیدا کند تنها برای زمانی چون شهریور و یا اسفند مناسب خواهد بود و در دیگر ایام سال استفاده چندانی از آن نمی‌شود و این ظرفیت بالا در مقابل با تراکنش‌های کم بدون استفاده خواهد ماند.

محمود فراهانی، کارشناس بانکداری الکترونیکی، نیز بر این باور است که سال گذشته سیستم پرداخت از طریق دستگاههای خود پرداز، با کمترین مشکل همراه بوده است.

وی در این خصوص می گوید: رصد هر یک از بانکها روی بانکهای دیگر و یا شعبه های مربوطه یک بانک نسبت به سال گذشته با دقت بیشتری همراه بود و همین امر باعث شد که اگر هم اختلال یا خرابی در دستگاههای خودپرداز به وجود آید با سرعت هر چه تمام‌تر حل شود. به باور وی اختلالات در سیستم پرداخت الکترونیکی کشور در برخی از ماههای سال مانند اوخر شهریور و یا اواخر سال بسیار طبیعی است چرا که مراجعه به این دستگاهها چند برابر می شود.

شاپرک می آید

گفتنی است مشکل قطعی سیستم پرداخت الکترونیکی تنها محدود به دستگاههای خودپرداز نیست؛ چرا که به این چرخه اختلال، دستگاههای پایانه فروش و یا pos نیز اضافه شده اند. بسیاری از کاربران هنگام خرید در فروشگاههای بزرگ کشور به دلیل اختلال در شبکه این دستگاهها، هم پول خود را به طور موقت از دست داده اند و هم تنوانسته اند خرید خود را انجام دهند.

به باور فرهانی با راه اندازی و بهره برداری از شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی یا شاپرک، اختلال در دستگاههای pos نیز حل خواهد شد.

وی در این خصوص می گوید: در حال حاضر سوئیچ پایانه های فروشگاهی از شبکه شتاب رد و بدل می شود و این یک بار اضافه برای شبکه به همراه دارد. اما به زودی و با راه اندازی شبکه شاپرک تمام نقل و انتقال‌ها از طریق دستگاههای pos‌ به شبکه شاپرک انتقال پیدا می‌کند.

بر اساس اظهارات وی بهربرداری از شبکه شاپرک از بار ترافیکی در شبکه شتاب کم خواهد کرد و شهروندان کمتر شاهد اختلال در سیستم‌های پرداخت الکترونیکی خواهند بود.