این سامانه بسامان نمی‌شود

اختلالات سامانه مجوز‌ها معضلی است که نه فقط شرکت‌ها، بلکه مسئولان مرکز راهبردی افتا که درنهایت صادرکننده مجوزها هستند نیز از این روند شکایت دارند.

به گزارش افتانا، از زمانی که سازمان فناوری اطلاعات اعلام کرد در راستای «تسریع و بهبود اجرای فرایندهای ارزیابی و صدور پروانه خدمات امنیتی و پاسخگویی به متقاضیان این حوزه» اقدام به طراحی و پیاده‌سازی سامانه جدید ارزیابی و صدور پروانه خدمات امنیتی و اتصال آن به درگاه ملی مجوزها کرد و قرار شد از 21 مردادماه صرفاً به درخواست‌هایی رسیدگی شود که از این طریق ارائه‌شده‌اند، شرکت‌ها برای تمدید و یا دریافت گواهی افتا با مشکلاتی مواجه شدند که به نظر می‌رسد تاکنون حل‌نشده است.

در گزارشی که با عنوان چای با دمنوش گل نسترن بخورید، برخی از این شرکت‌ها مشکلات‌شان را در این مورد با افتانا در میان گذاشتند.

چرخه بی‌پایان
به نظر می‌رسد که این سامانه پیش از آن‌که تمام ایراداتش رفع شود و مورد بررسی دقیق از نظر فنی و کاربری قرار بگیرد در دسترس کاربران نهایی خود قرار گرفت. اختلالات سامانه باعث شد که بسیاری از شرکت‌ها نتوانند فرایند ثبت اطلاعات برای تمدید یا اخذ مجوز افتا را برای خود نهایی کنند و بدون گواهی افتا، انجام بسیاری از کارها و اخذ بسیاری از قراردادها و پروژه‌ها برای شرکت‌های این حوزه، شدنی نیست. نتیجه این می‌شود که حتی شرکت‌هایی با سابقه چندین‌وچندساله در حوزه کاری خود از کار بازبمانند چون نتوانستند گواهی خود را به‌موقع تمدید کنند، چه رسد به شرکت‌هایی که به‌تازگی قصد دریافت این مجوز را دارند.

سید میثم محمودیان، کارشناس فرایندهای توسعه شرکت مهندسی ارتباطی پیام‌پرداز، از باگ‌های کوچک اما دردسرسازی می‌گوید که کار ثبت اطلاعات را طاقت‌فرسا و زمان‌بر می‌کند. او می‌گوید: فارغ از اینکه سامانه رابط کاربری جذابی ندارد و به‌قول‌معروف چندان user friendly نیست، تعداد فایل‌ها و اطلاعاتی که باید برای هریک از سهامداران و اعضای هیئت‌مدیره وارد کرد خیلی زیاد و زمان‌بر است. مخصوصاً در یک شرکت بزرگ که تعداد افراد بیشتر هم هست مهلت 24‌ ساعته آن‌هم با توجه به کُندی سامانه و ضرورت بارگذاری فایل‌های متعدد، کار را بسیار دشوار و خسته‌کننده می‌سازد. برخی اطلاعات هم خیلی غیرضروری به نظر می‌رسند و حتی ممکن است که دسترسی به آن کار دشوار و ناممکنی باشد، مثلاً کد ملی والدین سهامداران و هیئت‌مدیره.

او به بارگذاری تکراری یک‌سری فایل‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: اگرچه یک‌بار در سایت تمامی روزنامه‌های رسمی را بارگذاری می‌کنیم بازهم در مرحله‌ای که باید اطلاعات تک‌تک سهامداران را وارد کنیم درخواست بارگذاری روزنامه رسمی را می‌کند که نام آن فرد در آن آمده است. در حال حاضر برای یکی از گواهی‌ها اقدام کردیم و امیدوارم سامانه به این‌گونه باشد که با وجود اطلاعات به اشتراک‌گذاری شده، نیاز به بارگذاری مجدد اطلاعات تکراری برای چند گواهی‌نامه دیگری که باید برای آن‌ها هم درخواست بدهیم نداشته باشیم.

او می‌افزاید: این‌ها ایراداتی به‌ظاهر کوچک اما مهم هستند که لازم است برطرف شوند و از سامانه‌ای که برای سازمان فناوری اطلاعات طراحی‌شده انتظاری بیشتر از این‌ها می‌رود.

یادم تو را فراموش
برخی شرکت‌ها نیز ضمن تأیید و تشریح مشکلاتی که وجود دارد، ترجیح دادند اسمی از آن‌ها برده نشود و برخی از دادن تعهد عدم افشا سخن گفتند و برخی گفتند علی‌رغم تمام فرازوفرودها پس از ماه‌ها موفق به اخذ گواهی شدند و شاید دیگر بهتر باشد که نامی از آن‌ها برده نشود. آنچه به نظر می‌رسد این است که شرکت‌ها در بیان مشکلات خود و انتقال آن‌ها به تصمیم‌گیران و مسئولان، خاطری آسوده ندارند و بدون تردید، این راحت نبودن و عدم وجود فضای نقد و انتقاد، فرصت ارتقا یافتن و از بین بردن ایرادات را در هر سیستمی در هر کجای دنیا و با هر سطحی از رشد و پیشرفت می‌گیرد.

هر سیستمی که برای هر صنفی راه‌اندازی می‌شود پیش از هر اقدامی جهت طراحی و راه‌اندازی به نظرات و نگاه‌های افراد همان حوزه نیاز دارد که قطعاً بهتر از هر کسی پیش‌نیازها، نیازها و ضرورت‌های آن حوزه را می‌شناسند. چیزی که به گفته این فعالان در مورد این سامانه هرگز با آن‌ها مطرح نشد تا سامانه‌ای بر اساس مدل کسب‌وکاری افتا شکل بگیرد و شرکت‌ها را در بارگذاری اطلاعاتشان این‌گونه سردرگم نکند.

بحث‌های فنی همچون از دسترس خارج شدن سایت، اختلال در اتصال به سایر مراکز جهت دریافت استعلام‌های ضروری آنلاین برای رفتن به مرحله بعدی ثبت‌نام، ناهماهنگی میان سامانه‌ها، عدم ارسال پیامک ورود، لزوم بارگذاری تعدادی زیادی اطلاعات و فایل‌ها ظرف 24 ساعت بدون امکان ذخیره مراحل و صفر شدن ثبت‌نام در صورت گذشتن این مدت‌زمان، بخشی از مشکلات فنی بود که مطرح شد و آنچه سوهان روح کاربران می‌شود این است که در این فرایند پر از التهاب و نیازمند پیگیری‌های مداوم و مکرر، ناگهان سامانه از دسترس خارج شود و این پیام روی صفحه بیاید که روی صندلی‌تان لم بدهید و دمنوش نسترن بنوشید.

به مشکلات فنی موجود، مبهم بودن برخی فیلدها و اطلاعات ضروری را که باید در فرم‌ها پر شود نیز بیفزایید. درخواست کد ملی والدین کارکنان بدون فکر کردن به این موضوع که این فیلد برای افراد میانسالی که والدین‌شان پیش از راه‌اندازی کارت و کد ملی درگذشتند باید چگونه پر شود، درخواست فرم قرارداد افرادی که سوابق کاری مرتبط در شرکت‌ها و سازمان‌های متعدد داشتند و برخی از آن‌ها با گذشت زمان دیگر در دسترس‌شان نیست، ضرورتِ داشتن تعداد مشخص و قابل‌توجهی نیروی کار متخصص تمام‌وقت دارای سوابق بیمه‌ای و بسیاری موارد نشدنی یا دشوار که پرکردن این فرم‌ها را به‌علاوه بارگذاری مدارک و مستندات فراوان و به هفته‌ها و ماه‌ها دور باطل در یک هزارتو تبدیل می‌کند که اگر شرکتی از آن بیرون نیاید از مجوز و یا تمدید آن خبری نیست. موضوعی که ماجرا را بغرنج‌تر می‌کند این است که پشتیبانی هم کمک چندانی نمی‌کند، چون امکان رفع اشکال ندارد. سیستم این‌گونه طراحی‌شده که یک‌سری فیلد باید پر شود و تعدادی فایل باید بارگذاری شود تا بعداً شرکت با مشکل نقص مدارک مواجه نشود و کارش برگشت نخورد. این‌ها برخی دغدغه‌هایی بود که تعدادی از شرکت‌ها مطرح کردند.

شکایت کجا بریم
نکته جالب‌توجه آنکه مسئولان مرکز راهبردی افتا که درنهایت صادرکننده مجوزها هستند نیز از این روند شکایت دارند. نکاتی که ایشان مطرح می‌کنند نیز مشابه همان اشکالاتی است که شرکت‌های متقاضی با آن‌ها دست‌به‌گریبان هستند. تعدد فیلدها، ناهماهنگی بعضی از آیتم‌ها و دشواری کار با سامانه کار را به‌جایی رسانده که مرکز افتا اعلام می‌دارد تاکنون حتی موفق به دریافت یک‌سری مدارک کامل که منجر به صدور گواهی‌نامه شود، نیز نشده است و عملاً فرایند صدور مجوزهای افتا در مرکز افتا نیز معلق شده است.

از دیگر سو، وجود اشکالاتی مانند عدم امکان درخواست چند مجوز هم‌زمان نیز شرکت‌ها و مرکز افتا را دچار چالش کرده است. زیرا از طرفی بسیاری از شرکت‌ها نیازمند درخواست و یا تمدید دو یا چند مجوز افتا هستند و از طرف دیگر، سامانه تا تکمیل شدن فرایند درخواست یک مجوز، امکان ایجاد درخواست مجوز دیگری را نمی‌دهد. مرکز افتا این را ناشی از اشتباه در تعریف فرایندهای کاری سامانه می‌داند و معتقد است این مجموعه اشکالات باعث افزایش نارضایتی از عملکرد مرکز شده، درحالی‌که مرکز هیچ نقشی در آن ندارد و خود نیز از شاکیان این فرایند است.

ظاهراً فعلاً تنها کاری که همه مراجعان به این سامانه و ازجمله خود مرکز راهبردی افتا می‌توانند انجام دهند، همان عمل به توصیه نوشیدن دمنوش، تکیه دادن به کاناپه و نگاه کردن به گذر عمر است!