شوک آخر سال؛ آنتي ويروس خارجي ممنوع

وزیرارتباطات و فناوری‌اطلاعات در شرایطی اعلام کرد که باید ورود نرم‌افزارهای امنیتی به کشور قطع شود که فقط دو نر‌م‌افزار امنیتی در داخل کشور تولید می‌شود.

ایمن و امن‌پرداز تنها نرم‌افزارهای امنیتی هستند که توسط تولیدکنندگان ایرانی تولید می‌شوند و هنوز میزان تولید نیاز بازار داخلی را به‌ صورت کامل پوشش نمی‌دهند. ریشه نگرانی‌های دولت به وسعت گرفتن تهدیدات سایبری مربوط می‌شود که با حمله کرم ‌رایانه‌ای استاکس‌نت عمق این تهدیدات برای ایران ملموس شد و پس از آن نیز با استارس، دوکو که همگی از فرزندان استاکس‌نت به شمار می‌رفتند تداوم یافت تا این خطرات هیچ‌ گاه به فراموشی سپرده نشوند و کشور همیشه از ناحیه آنها احساس خطر کند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز برای اینکه کشور را از حملات سایبری مصون دارد از ممنوعیت واردات نرم‌افزارهای امنیتی به کشور گفت و بر تولید نرم‌افزارهای امنیتی در داخل کشور تاکید کرد چرا که امنیت مقوله‌ای نیست که بتوان به واردات آن اعتماد کرد اما وزیر در صحبت‌هایش در جمع اعضای اتاق بازرگانی فراموش کرد به چگونگی اجرای این برنامه اشاره‌ای کند.

رضاتقی‌پور وزيرارتباطات و فناوري اطلاعات تا كنون فقط اعلام کرده‌است باید ورود نرم‌افزارهای امنیتی به کشور ممنوع شود اما هیچ اشاره‌ای به‌ چگونگی اجرای این برنامه نکرد، توان داخلی را برآورد نکرد و از میزان تولیدات داخلی در این زمینه هیچ‌ نگفت، حتی زمان اجرایی شدن آن را نیز مشخص نکرد تا واردکنندگان و تولیدکنندگان بتوانند برنامه‌های کاری خود را با آن هماهنگ کنند.

در چنین شرایطی شاید سال آینده زمان قطع ورود نرم‌افزارهای امنیتی باشد یا شاید سال‌ها اجرای چنین طرحی به‌ طول انجامد.

با این وجود بازرگانان و تولیدکنندگان محصولات نرم‌افزاری به تکاپو افتادند تا شاید بتوانند خود را با گفته وزیر هماهنگ کنند.

در اولین گام سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به منظور حمایت از اعضای صنف خود، تشکیل جلسه داد و تولیدکنندگان امیدوار و وارد‌کنندگان نگران نرم‌افزارهای امنیتی را در جلسه‌ای با هدف بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای پیام وزیر با وضعیت موجود بازار دور یکدیگر جمع کرد.

در این نشست بر لزوم حرکت به سمت تولید راهکارهای امنیتی داخلی و حمایت از توان داخلی و همچنین

برنامه‌ریزی مناسب برای بهره‌مندی از توانایی‌های داخلی در کنار محصولات خارجی با هدف ارتقای تدریجی کیفیت و امکانات محصولات داخلی تاکید شد.

منتظر ابلاغیه دولت هستیم

«بخش ‌خصوصی به شرط تحقق قول‌های حمایتی دولت از تصمیم حاکمیتی،‌ حمایت خواهد کرد.» این گفته بهناز آریا رئیس کمیسیون افتای سازمان نظام صنفی است که نتیجه جلسه سازمان با فعالان صنف را در یک جمله مشخص می‌کند.

او افزود: «بررسی وضعیت نرم‌افزارها و برنامه‌های داخلی که تاکنون تولید شده‌اند یکی از دغدغه‌‌های اصلی مطرح‌شده بود ضمن اینکه با حضور تعداد زیادی از شرکت‌های واردکننده نشست بیشتر رنگ و بوی آنتی‌ویروسی به خود گرفته بود.»

او در ادامه با اشاره به اینکه نباید عجله کنیم، افزود: «دولت هنوز ابلاغیه‌ای در این زمینه منتشر نکرده و ما همچنان منتظر هستیم.»

بنابراین هر گونه اقدامی پیش از ابلاغیه دولت و بدون تعیین برنامه ‌زمانی مشخص، نتیجه مورد نظر که همان خودکفایی تامین امنیت سایبری در داخل است را میسر نخواهد کرد.

او با تاکید بر اینکه بخش خصوصی در نهایت نظر حاکمیتی را تایید و از آن حمایت می‌کند،‌ گفت: «طبق رای اعضای حاضر در جلسه قرار شد از تصمیم حاکمیتی حمایت کنیم به این شرط که بدنه دولت نیز به قول‌هایی که برای حمایت از این صنعت داده عمل کند و مسلما دانش بخش خصوصی به همراه حمایت دولت مثمرثمر واقع خواهد شد.»

امنيت را نمي‌توان برون‌سپاري كرد

محمود لیایی‌ دبیر ستاد حمایت از تولیدات بومی فاوا،‌ نیز با تاکید بر اینکه لازمه تامین امنیت سایبری کشور، نظارت بر روند واردات آنتی‌ویروس‌های امنیتی است، گفت: «واردکنندگان باید الزامات کشور را در نظر بگیرند و سپس برای وارد کردن نرم‌افزارهای امنیتی اقدام کنند. متاسفانه تاکنون روند واردات نرم‌افزارهای امنیتی بدون هیچ گونه نظارتی انجام می‌شد در حالی که امنیت کشور را نمی‌شود مانند یک پروژه برون‌سپاری و فقط به آنتی‌ویروس‌های خارجی تکیه کرد.»

او در ادامه با اشاره به اینکه دولت تسهیلاتی به بخش‌ خصوصی برای تولید نرم‌افزارهای امنیتی داخلی در نظر گرفته، افزود: «قاعدتا در این مسیر باید به مرحله تولید آنتی‌ویروس قدرتمند برسیم و علاوه بر تامین امنیت اطلاعات نهادهای دولتی برای کامپیوترهای شخصی هم باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام شود اما مجموعه این اتفاقات آماده‌سازی زیرساخت‌ها را می‌طلبد.»

به فال نیک می‌گیریم

مدیر عامل شرکت مهران‌رایانه عرضه‌کننده اولین آنتی‌ویروس ایرانی ایمن، که پس از مدت‌ها غیبت در نمایشگاه الکامپ با عرضه نسخه ققنوس سعی کرد جای خالی گذشته خود را پر کند اظهارات وزیر را به فال نیک گرفته

‌است.

محمدرضا سعدی با تاکید بر اینکه دولت باید پیش از این از تولیدات داخلی در حوزه نرم‌افزارهای امنیتی حمایت می‌کرد، گفت: «با این حال ممنوعیت ورود محصولات خارجی چاره کار نیست چون برای تولیدکننده داخلی انحصار به وجود می‌آورد و هر نوع انحصاری کیفیت را زیر سوال می‌برد.»

به گفته وی دولت می‌تواند به سازمان‌های زیرمجموعه خودش تکلیف کند تا از محصول داخلی استفاده کند و از سوی دیگر محصولات خارجی نیز در بازار عرضه شوند تا رقابت در بازار حفظ شود.

سعدی در پاسخ به اینکه آیا آنتی‌ویروس‌های ایرانی می‌توانند طبق پروتکل‌های بین‌المللی با دیگر آنتی‌ویروس‌های دنیا همکاری کنند و از اطلاعات به اشتراک‌گذاشته آنها برای به‌روز‌رسانی بانک ویروس‌ها و راه‌های مقابله با آنها بهره‌مند شوند یا به دلایلی مانند تحریم از برقراری چنین ارتباطاتی ناتوان هستند، گفت: «علاوه بر این مشکلاتی که شما به آن اشاره کردید ما به اطلاعاتی که شرکت‌هایی همچون مایکروسافت در اختیار شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار‌های امنیتی قرار می‌دهد نیز دسترسی نداریم و تنها روش موجود برای ما استفاده از روش مهندسی معکوس است.»

او با اعلام اینکه کمک مالی و سرمایه‌گذاری تنها بخشی از حمایت به‌ شمار می‌رود، ‌افزود: «تدوین قوانین و سیاستگذاری‌های مناسب و آماده‌سازی بازار برای مصرف کالای داخلی مهم‌ترین مساله است که تولیدکننده داخلی را راغب به سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌کند و برای این مساله نیز باید برنامه‌ریزی بلندمدت داشت و گام به گام حرکت کرد در غیر این صورت نتیجه‌ای جز شکست نخواهد داشت.»

سعدی معتقد است: «حمایت از تولید داخلی به‌‌ذات مفید است، در این راه هم لازم است ظرفیت‌های فرهنگی ایجاد شود چون به کاربر ایرانی که همیشه از قفل‌شکسته‌ها استفاده می‌کرده می‌فهماند برای دریافت خدمات و سرویس‌های مورد نیازش باید هزینه کند و به این ترتیب تولیدکننده داخلی راغب به سرمایه‌گذاری می‌شود.»

به زمان می‌سپاریم

محمدعلی دره‌شیری مدیرعامل شرکت کارنما رایانه که نمایندگی آنتی‌ویروس‌های کسپرسکی و جی‌دیتا را بر عهده دارد،‌ با بیان اینکه این خبر تلنگری است برای شرکت‌هایی که توانمندی‌های لازم برای تولید نرم‌افزارهای امنیتی را دارند.

او گفت: «برای رسیدن به مرحله اشباع امنیتی باید شرایط را بسنجیم که این نیازمند توانمندی فنی و تخصصی بالایی است که یا داریم یا باید مهیا کنیم. ‌سرمایه‌گذاری و پشتیبانی نیز دو گزینه غیرقابل انکار برای تحقق این مهم به ‌شمار می‌روند.»

شرکت‌هایی که نمایندگی برندهای نرم‌افزارهای امنیتی را دارند مسلما از تولید نرم‌افزار امنیتی در داخل کشور حمایت خواهند کرد اما واضح است که به صورت ضربتی نمی‌توان از ورود چنین نرم‌افزارهایی به کشور جلوگیری کرد و سیستم‌ها و اطلاعات مهم کشور را بدون محافظت رها کرد.