زیست‌بوم افتا بررسی شد

زیست‌بوم افتا در نشست تخصصی کنفرانس ظرفیت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، در پنل زیست‌بوم افتا که در نخستین روز کنفرانس ظرفیت روز چهارشنبه ۵ مردادماه با ریاست دكتر قرائي با حضور مهندس رجایی، دکتر صالحی، دکتر ولوی و دکتر آریا در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، اهمیت و ضرورت شناخت عوامل اکوسیستم افتای کشور در راستای افزایش فرصت‌ها و کاستن از آسیب‌ها و دغدغه‌های حوزه افتای کشور بررسی شد. زیست‌بومی که بازیگران آن از شرکت خصوصی و دولتی و نهادهای تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز تا کاربران نهایی را در برمی‌گیرد.

در این نشست تخصصی، دکتر علیرضا صالحی، نایب‌رئیس کانون افتا درباره مفهوم زیست‌بوم افتا گفت: در حدود سال ۲۰۰۰ بحث اصلی آی‌تی و امنیت، شبکه و سامانه بود و بعد وارد موضوع فضای سایبری شدیم که ابعاد ملی‌تر و چندجانبه‌تری داشت و در سال ۲۰۱۰ وارد موضوع زیست‌بوم یا اکوسیستم امنیت شدیم که نه فقط سامانه ،شبکه، زنجیره تامین بلکه همه بازیگران فعال دراین فضا اعم از خصوصی و عمومی و فردی را شامل می‌شود و حتی خارج از مرزهای یک سرزمین را هم دربرمی‌گیرد. در زیست‌بوم مسئله مشارکت با مسئله تنازع جایگزین می‌شود. در یک شبکه اگر هر عنصری عملکرد بهتری داشته باشد می‌تواند منجر به بهبود عملکرد کلی هم بشود اما در زیست‌بوم عملکرد مثبت یکی ممکن است منجر به حذف دیگری شود. زیست‌بوم افتا همه عناصر اعم از نهادها، قواعد و مقررات، طراحان و سازندگان سخت‌افزارها و نرم‌افزارها به‌علاوه همه کاربران نهایی را شامل می‌شود. فلسفه وجودی زیست‌بوم‌ها عموما این است که کشف و درک می‌شوند و معمولا ساخته نمی‌شوند و ما چه به زیست‌بوم اهمیت بدهیم و یا نه در هر صورت از تبعات آن متاثر یا بهره‌مند می‌شویم و اکوسیستم به کار خود ادامه می‌دهد و ندانستن درباره آن باعث توقف فرایندهای‌ آن نمی‌شود. هرچه که بیشتر کنش‌های بین اجزای آن را درک کنیم و بشناسیم موفقیت ما بیشتر خواهدبود.

وی گفت: شناخت زیست‌بوم مهم است. چون تک‌تک اجزای آن بر هم تاثیر می‌گذارند و هیچ ارتباط خطی هم نداریم که بگوییم یکی بر دیگری اولویت دارد و حتی کوچکترین اجزا هم مهم هستند. شناخت بیشتر به توسعه و رشد اجزا کمک می کند. نبود قواعد و قوانین مشخص و تعریف‌شده، موازکاری و وجود نهادهای عمومی متعدد که با ماموریت‌هایشان در این زیست‌بوم آشنا نیستند بر عملکرد این چرخه اثرگذار است. زیست‌بوم یک بحث استراتژیک است و نه تکنیکال و یک نگاه کل نگر دارد و نه جزءنگر. باید ارتباط بین اجزا و عملکرد آنها را بررسی کنیم.

دکتر ولوی درباره چالش‌های سیاستگذاری زیست‌بوم افتا گفت: واقعیت این است که ما در کشور فضای مجازی را در دیدگاه حاکمیتی پذیرفتیم و همه ابعاد فضای واقعی در فضای مجازی وجود دارد و نمی‌توانیم آنها را از هم جدا کنیم. در نظام حکومتی برای این فضا نفوذ، مشروعیت نظام و کارآمدی جزو ارکان حاکمیت ملی فضای مجازی هستند که در مورد آنها موضوع بازدارندگی و تاب‌آوری مطرح است. قلمرو مردم، نظام جغرافیای سیاسی و منابع ملی عناصر کلیدی این فضا هستند. ما باید بپذیریم که فضای سایبری فضای زندگی است و هم جزیی از آن است. ما توسعه و پیشرفت و افزایش کارکردهای فضای مجازی را می‌فهمیم اما در زمینه امنیت آن نیاز به دانش، تعریف واحد، نیروی انسانی جهت مواجهه با رخدادها داریم. ما باید بپذریم که وقتی زیرساخت‌های حیاتی ما در زمینه امنیت سایبری با چالش و تهدید مواجه می‌شود، فناوری، تبدیل به مسئله امنیت ملی خواهدشد. لازم است تعارضات میان دستگاه‌ها و ارکان مختلف زیست‌بوم افتا از بین برود و مرکز ملی فضای مجازی نقش محوری خود را در این فضا بپذیرد. قواعد و قوانین این حوزه هم نیازمند کامل شدن هستند. ما هنوز مرکز متولی حوزه امنیت سایبری را تعریف نکرده‌ایم و نیاز به چنین مرجعی داریم. احساس نیاز به یک موسسه استاندارد در زمینه امنیت سایبری وجود دارد.

وی پیشنهاد داد: اگر در هر سازمانی مسئولست امنیت سایبری بر عهده بالاترین مقام آن سازمان یا نهاد باشد. چون این پاسخگویی احساس مسئولیت بیشتری برای او ایجاد می کند.

دکتر آریا به عنوان عضوی از سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ملاک ارزیابی در بخش خصوصی را اقتصاد تعبیر کرد و گفت: بخش خصوصی در کل کشور و در همه صنایع و ازجمله امنیت هر پروژه‌ای که در حال پیاده‌سازی است به نوعی درگیر است و آگاه‌ترین بخش نسبت به رخدادها و فرایندها همین بخش خصوصی است که باید از ظرفیت دانشی و تجربی آن برای زیست‌بوم و صنعت افتای کشور استفاده کرد.

مهندس رجایی از مدیران بخش خصوصی، پایداری کسب‌وکارها و اصل قضیه در بخش خصوصی به‌عنوان عنصری از زیست‌بوم افتا را سودآوری عنوان کرد و گفت: بدون سودآوری انگیزه‌ها در هر زمینه‌ای از بین می‌رود. توجه و اهمیت دادن و حمایت حاکمیت از بخش خصوصی بسیار ضروری است. آموزش نیز در این زیست‌بوم بسیار اهمیت دارد و بر پایداری کسب‌وکارهای این حوزه می‌افزاید. حاکمیت باید بتواند نیروی انسانی را آموزش دهد که قابلیت به‌کارگیری در این زمینه را داشته باشند کمااینکه بخش عمده‌ای از مشتریان ما در بخش خصوصی نیز از حاکمیت هستند پس برنامه‌ریزی برای وجود چنین نیروی انسانی در این اکوسیستم ضرورت دارد. در این زیست‌بوم انواع بازیگران وجود دارند و خوب است که نهاد مرکزی حاکم بر این موضوع، چارچوبی برای همکاری بین اجزای این اکوسیستم شکل دهد تا شبکه‌ای برای همکاری همه اجزای زیست‌بوم افتا اعم از تولیدکننده، مصرف‌کننده و واردکننده به وجود بیاید.